2013-07-14 16:22:26
To fragment dobrze znanego powiedzenia, które przypisuje się dzieciom. Ilustruje ono niedojrzałość reakcji dziecka, które w sytuacji konfliktowej potrafi się jedynie obrazić i "zabierając swoje zabawki idzie na własne podwórko".
Obserwacja bardzo dorosłych przejawów życia, zarówno publicznego (z politycznym włącznie), jak i prywatnego, pozwala dostrzec, że te teoretycznie dziecięce reakcje są również bardzo powszechne wśród dorosłych. Oczywiście różne są zabawki i różne podwórka, ale istotna treść zachowań niestety taka sama. U ich podłoża są golusieńkie, w nic nie ubrane emocje. W przypadku dziecka jest to naturalne i dlatego w pełni zrozumiałe. Ale właśnie dlatego dzieci trzeba wychowywać. Idzie o to, by dziecko nie tylko rosło fizycznie i dojrzewało biologicznie, ale również coraz bardziej dojrzewało społecznie, psychicznie i duchowo. Taki jest cel wychowania, którego nie należy mylić z tresurą. Do różnic między tymi dwoma pojęciami wrócę przy innej okazji. Teraz chciałbym skoncentrować się jedynie na tym do czego przede wszystkim zmierza wychowanie. Człowiek dojrzały (nie wystarczy dorosły) jest, moim zdaniem, głównym celem wychowania.
Dojrzałość nie jest pojęciem jednoznacznym, stąd konieczne są pewne uściślenia. Zwykle mówi się o kilku podstawowych wymiarach dojrzałości. Dojrzałość biologiczną osiąga się w pewnym wieku automatycznie. Wystarczy karmić i trochę zadbać o inne potrzeby z tej sfery dziecka. Dojrzałość biologiczna nie wyróżnia jednak człowieka spośród innych organizmów żywych. Więcej, pewne elementy dojrzałości psychicznej i społecznej można także zaobserwować u innych istot żywych (nawet u owadów). Przejawy tej dojrzałości są jednak u zwierząt przez naturę zaprogramowane; nazywa się to po prostu instynktem. Prawdziwa dojrzałość psychiczna, społeczna i duchowa, możliwa jest tylko u człowieka. U podłoża człowieczej dojrzałości w tych wymiarach leży namysł, który zakłada jakąś wiedzę. Wybór, który kieruje się jakimiś kryteriami, jest wreszcie wola realizacji dokonanego wyboru. Taka dojrzałość nie jest z góry zaprogramowana. Tu konieczny jest udział świadomości.
Każdy człowiek jest w pewnym wieku dorosły. Ale dorosłość nie jest synonimem dojrzałości zwłaszcza psychicznej, społecznej i duchowej. Stąd w świecie ludzi dorosłych tak wiele jest niedojrzałych zachowań.
Ludzie dorośli zawierają małżeństwa i tworzą rodziny. Nie znaczy to, że każde małżeństwo i rodzina należą do dojrzałych. Dorośli są nauczycielami i lekarzami, co wcale nie znaczy, że wszyscy nauczyciele, lekarze i przedstawiciele innych, odpowiedzialnych zawodów, są dojrzali. Dorośli wreszcie pełnią ważne funkcje społeczne, kierują dużymi przedsięwzięciami, są politykami i decydują o najważniejszych sprawach kraju, czy regionu. Niestety, to naprawdę nie znaczy, że im wyższe i bardziej odpowiedzialne stanowisko, tym większa dojrzałość. To jest smutne, ale niestety prawdziwe. Zresztą skutki braku dojrzałości w różnych dziedzinach życia - często odczuwamy, każdy na własnej skórze. Na skórze państwa i narodu też.
Analizując te istotne wymiary dojrzałości, sądzę, że najważniejszy, bo fundamentalny, jest wymiar dojrzałości psychicznej. Nie wyobrażam sobie, by ktoś był naprawdę dojrzały społecznie, nie będąc najpierw dojrzałym psychicznie. Trudno byłoby być odpowiedzialnym w jakiejkolwiek, zwłaszcza ważniejszej roli społecznej, bez fundamentu psychicznej dojrzałości. Podobnie jest z dojrzałością duchową. Nie ma wyższych pięter bez solidnego podłoża i parteru.
Kryteria dojrzałości psychicznej nie są proste i w związku z tym nie do końca czytelne, zwłaszcza na pierwszy rzut oka. Dojrzałość psychiczna na pewno realizuje się w sferze poznawczej człowieka, ale nie mniej ważna, a na pewno trudniejsza, jest sfera emocjonalna. Efektem dojrzałości w sferze poznawczej jest wypracowane i coraz bardziej rozwijane widzenie świata, ludzi i zdarzeń. Po prostu ukształtowany (co nie znaczy raz na zawsze i do końca wypracowany) światopogląd. Jak już wspomniałem jeszcze trudniej dojrzale uporządkować świat własnych emocji. Dojrzały emocjonalnie człowiek to taki, który czuje swoje emocje, potrafi je nazwać i w sposób dojrzały kontrolować.
Dojrzałość psychiczna pozwala widzieć człowiekowi daleko i szeroko (niezależnie od ewentualnych wad wzroku). Człowiek dojrzały jest krytyczny i samokrytyczny. Potrafi słuchać i zastanawiać się nad tym, nawet jeżeli nie akceptuje swojego rozmówcy. Uczy się na cudzych i własnych błędach, do których również potrafi się przyznać. Ma szacunek dla innych ludzi, nawet jeżeli nie piastują żadnych stanowisk. Tak rozumiana dojrzałość nie jest stanem raz na zawsze osiągniętym. Jest procesem, który może się toczyć w obydwóch kierunkach jak wszystko w życiu ludzkim, dopóki trwa życie. Tej dojrzałości nie zdobywa się automatycznie. Nie przychodzi z wiekiem, tytułem naukowym, czy stanowiskiem niezależnie od tego jak ważne by ono było. Na tę dojrzałość nie ma patentu ani człowiek wierzący, ani niewierzący, ani ten z prawej, ani z lewej strony sceny politycznej.
Dojrzałość to efekt spokojnej, długotrwałej pracy wychowawczej rodziców, którzy nie tyle pouczają, co raczej pokazują dojrzałość. To efekt pracy mądrych nauczycieli, którzy również w bardzo drobnych niekoniecznie akcyjnych działaniach potrafią być cierpliwymi wychowawcami. To bycie z rówieśnikami, które codziennie jest sprawdzianem już zdobytej dojrzałości. To wytrwała praca nad sobą, nawet, gdy z metryki wynika, że ma się już sporo dziesiątek lat. Jest jeszcze wiele czynników kształtujących człowieczą dojrzałość. Każdy ma swój rejestr. Trudno byłoby je wszystkie wymienić.
W różny sposób objawia się dojrzałość w życiu codziennym. Jednym z ważniejszych sprawdzianów tej dojrzałości jest zachowanie człowieka w trudnej sytuacji. Osoba dojrzała psychicznie nie od razu zabiera swoje zabawki i nie od razu ucieka na własne podwórko.
Przed nami V Osowskie Pożegnanie Lata!
Nowa filia szkoły na Osowej otwarta
Odsłonięcie tablicy z nową nazwą ronda na Osowej
Wyłożenie projektów Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego
Ruszyły zapisy do X edycji Biegu i Nordic Walking Ląduj w Osowej
Rozpoczęcie roku szkolnego 2023/2024
Projekt w Obiektywie - o tolerancji
Gra Parkowe na Orientację - Park Chirona 02.09.2023
Planowane wyłączenia prądu w dniu 01.09.2023
OSOWIANKI_NIE 2023 korzenie i skrzydła
Spacer historyczny osowskim odcinkiem trasy Kolei Kokoszkowskiej
Gra Parkowe na Orientację - Park Chirona 02.09.2023
Przed nami V Osowskie Pożegnanie Lata!
Spacer historyczny osowskim odcinkiem trasy Kolei Kokoszkowskiej
Gala Osowianki/Osowianina Roku 2022 w najbliższy piątek 25 listopada
51. spotkanie przy Osowskim Okrągłym Stole już dziś
Stowarzyszenie "Inne jest piękne" zaprasza na X Osowską Choinkę
Zapraszamy na WIECZÓR ZAWIERZENIA do parafii pw. Chrystusa Zbawiciela
Srebro dla uczennic z SP 81 w Wojewódzkich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej
Brązowy medal dla UKS Siódemka OSOWA Gdańsk na turnieju "Łączy nas Niepodległa"
Uczniowie klasy 1, Szkoły Podstawowej nr 33 gościli zajęciach studentów AWFiS
Świetna runda jesienna drużyny AP Grembocki!
Jubileuszowa koszulka z okazji 70 klubu Olimpia Osowa dla Rady Dzielnicy Osowa
Wspaniały sukces unihokeistów ze Szkoły Podstawowej nr 81 w Gdańsku Osowie
Uhonorowanie obchodów 70-lecia Olimpii na Sesji Rady Miasta Gdańska
Odsłonięcie tablicy z nową nazwą ronda na Osowej
Wyłożenie projektów Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego
Rozpoczęcie roku szkolnego 2023/2024
Planowane wyłączenia prądu w dniu 01.09.2023
Poznaliśmy oferty na przebudowę ul. Kielnieńskiej
Przebudowa skrzyżowania ulic Barniewickiej i Seleny
Przebudowa skrzyżowania ulic Barniewickiej i Seleny
"Kładka pieszo-rowerowa nad obwodnicą w Osowej to absolutny must have dla mieszkańców"
Dodatkowe pociągi na odcinku Gdynia Główna - Gdańsk Osowa - Gdynia Główna
INTERSKALACJA – fałszywy horyzont (sztuki), wystawa sztuki współczesnej 15 Października 2022
WIELKI MARATON CZYTELNICZY 2022/2023
Zgłoś kandydata do tytułu „Osowianin Roku 2022”
SCENY Z EGZEKUCJI na Scenie Malarnia
Weekend Muzeów - szereg atrakcji dla miłośników kultury
KOMENTARZE
brak komentarzy